කොළඹ මුහුදේ කිඹුල්ලු ගැන ඇත්ත නැත්ත

ඇතැම් රූපවාහිනී නාලිකා සහ වෙබ් අඩවි මඟින් මෙම සිදුවීම වාර්තා කරන විලාශය හේතුවෙන්, මෙම කිඹුලන් මිනී කන්නේයැ යි අනිසි බියක් ජනතාව තුළ ඇතිව තිබේ.

එනමුත් නයනක රන්වැල්ල අවධාරණය කරන්නේ ඔවුන් “මිනී කන්නන්” නොවන වග යි.

“මේ කිඹුල්ලු මිනී කන්නේ නැහැ කියන්නේ, දැන් ‘මිනී කන්නා’ කියන්නේ, ‘man-eater’ කියන වචනේ තේරුම තමයි, ඒගොල්ලෝ මිනී මත පමණක් යැපෙමින් ජීවත් වෙනවා කියන එක. හැබැයි මේ කිඹුල්ලු එකෙක්වත් ඒ තත්ත්වයේ අය නෙවෙයි කියලා තමයි අපි දකින්නේ. විශේෂයෙන් ලංකාවේ පහුගිය අවුරුදු කීපය තුළම මෙවැනි මරණ වාර්තා වෙලා තියෙන්නේ එක යි දෙක යි. මුහුදේ නම් මෙහෙම සිද්ධියක් වාර්තා වුණාමයි. අපි දැනුවත්ව මීට පෙර වාර්තා වෙලා නැහැ. එතකොට මේක අපි හිතන්නේ අහඹු සිදුවීමක් කියලා,” ඔහු විස්තර කළේ ය.

ඔහු ප්‍රකාශ කරන්නේ, කිඹුලා දෙහිවල ප්‍රදේශයේ මුහුදේ කොරල් පරය ආසන්නයේ පසුවන විටෙක දී කිමිදුම්කරුවා අභාග්‍යසම්පන්න ලෙස ඒ වෙත ළඟාවන්නට ඇතිබව යි.

“කිඹුලන්ටත් තියෙනවා ඒගොල්ලන්ට සුවපහසු පරිසර පද්ධතියක්… ඒ කොම්ෆොටබල් සෝන් එක අපි අතික්‍රමණය කරලා ඇතුළට ආවොත් ඒගොල්ලෝ පහරදීම් සිද්ධ කරනවා,”යි පැවසූ ඔහු, එනිසා, කිමිදුම්කරු ප්‍රහාරයට ලක්වූයේ කිඹුලාගේ සුවපහසු කලාපයට පිවිසීම හේතුවෙන් ද, එසේත් නැතහොත් ගොදුරක් සේ සලකා ද යන්න පිළිබඳ සැක පවතින්නේයැ යි ප්‍රකාශ කළේ ය.

මේ කිඹුලන් බොහෝ කලෙක පටන් මුහුද වෙතට පැමිණුනත් මෙවැනි සිදුවීමක් වාර්තා වූ ප්‍රථම අවස්ථාව මෙය බැවින්, බියවීමට හේතු කාරණා නැතැ යි ද පරිසරවේදී රන්වැල්ල පවසයි.

“මහා මාර්ග අනතුරු ගත්තොත් වසරකට 2500ක් විතර මියයනවා. එතකොට අරක්කු සහ දුම්වැටි පාවිච්චියෙන්, ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය කියනවා ලංකාවේ 50,000ක්වත් වර්ෂයකට මැරෙනවා කියලා. දැන් එවැනි අනතුරු තියෙනවා රටක, වසරකට උපරිම දෙන්නෙක් හෝ තුන්දෙනෙක් මැරෙන අනතුරක් ගැන මෙච්චර අනියත බියක් ඇතිකර ගන්නේ ඇයි කියල අපට පුදුමයක් තියෙනවා. ඒ වගේම, සතෙක්ගෙන් ලංකාවේ වැඩිම මියයන්නේ අපි ගණන් නොගෙන ඉන්න මදුරුවාගෙන්. ඩෙංගු හැදිලා මේ රටේ මිනිස්සු 300ක් 400ක් සමහර වර්ෂවල මියගිහින් තියෙනවා, අලි-මිනිස් ගැටුමටත් වඩා මියයනවා ඒකෙන්. ඉතින් දැන් එවැනි දේවල් තියෙද්දී, මේ එක සිද්ධියක් වෙච්ච ගමන් අනියත බියක් ඇතිකර ගැනීම නුසුදුසු යි කියල තමයි අපි දකින්නේ,” ඔහු ප්‍රකාශ කළේ ය.

වෙරළේ දී කිඹුලා දුටුවොත් මෙහෙම කරමු

පසුගිය දා කිඹුලන් දර්ශනය වූයේ වැල්ලවත්ත, ගෝල්ෆේස් ආදී ජනයා නිතර ගැවසෙන, විනෝදය සඳහා රැස්වෙන වෙරළ තීරයන්හි දී ය.

එනිසා, එවැනි ස්ථානයක දී කිඹුලෙකු දුටුවොත් සිදුකළ යුතු දෑ දැන සිටීම ප්‍රයෝජනවත් වෙයි.

එවැනි අවස්ථාවක දී අප ක්‍රියාකළ යුතු ආකාරය සම්බන්ධයෙන් පරිසරවේදී රන්වැල්ල මෙසේ උපදෙස් දුන්නේ ය:

සාමාන්‍ය වැසියන් විසින් උගුල් අටවා කිඹුලන් ඇල්ලීමට යෑම නීතිවිරෝධීබව පවසන පරිසරවේදී රන්වැල්ල උපදෙස් දෙන්නේ, කිඹුලෙකු දුටුවහොත් එම ප්‍රදේශයෙන් ඉවත්වන ලෙස යි.

“හැබැයි මම හිතන්නේ නැහැ නැවත එවැනි අනතුරක් මෙම ප්‍රදේශවල සිද්ධවෙයි කියලා,” ඔහු වැඩි දුරටත් සඳහන්කර සිටියේ ය.

කොළඹ මුහුදේ දී කිඹුලන් වාර්තාවීම සම්බන්ධයෙන් සමාජ මාධ්‍ය ජාලයන් හරහා බොහෝ විද්වතුන් දක්වා තිබූ අදහස් අතරේ, පරිසරවේදී සෙතිල් මුහන්දිරම් මෙසේ පවසා තිබුණි:

“කිඹුලා කියන්නෙ ආහාර දාමයේ ඉන්න සුවිශේෂී විලෝපිකයෙක්. අවුරුදු දහස් ගාණක පරිණාමයක් තුල විවිධ සිදුවීම්වලින් ඒවාට අනුකූලව අනුවර්තනය උන සතෙක් ආරක්ෂා කරන්න ලංකාවේ නීතියෙන් පවා කටයුතු කරල තියෙනවා. මිනිස්සු විදිහට අපි තේරුම් ගන්න ඕන කිඹුලට ඕනම පණක් ගොදුරක්. එහෙම සතෙක් මුහුදෙ, ගගේ හෝ ඔබ අවට ඉද්දි කල්පනාවෙන් වැඩ කරනවා මිස දෙයක් උනාට පස්සෙ පලි අරගෙන වැඩක් නැහැ. මියගිය කිමිදුම්කරුවට නිවන් සුව පතනවා වගේම ඔබෙන් ඉල්ලනවා මේ වගේ සිදුවීමක් උනාම අනවශ්‍ය ලෙස බොරුව හෝ බිය පතුරවන්න ඉඩ දෙන්න එපා. ඒකෙන් තමා ලොකුම හානිය වෙන්නෙ.”-BBC