දශක හතකට වැඩි කාලයක් තුළ එහි දරුණුතම ආර්ථික අර්බුදය සමඟ පොරබදමින් සිටින ශ්‍රී ලංකාවේ වාර්ෂික උද්ධමන අනුපාතය අගෝස්තු මාසයේදී 70%කට වඩා වැඩි විය.
නිල වශයෙන් නිකුත් වී ඇති දත්ත ද පෙන්නුම් කරන්නේ ආහාර මිල වසරකට පෙර තිබු මිලට සාපේක්ෂව 84.6% කින් ඉහළ ගොස් ඇති බවයි.
මිලියන 22 ක ජනගහනයක් සිටින ශ්‍රී ලංකාව විදේශ මුදල් හිඟයකට මුහුණ දුන් නිසා මේ වසරේ මූල්‍ය හා දේශපාලන ආගාදයකට ඇද වැටුණි.
ඉන්ධන, පොහොර සහ ඖෂධ ඇතුළු ප්‍රධාන ආනයනද ශ්‍රී ලංකාවට දරාගත නොහැකි තත්වයක් උදා වී ඇත.
ශ්‍රී ලංකා මහා බැංකුව පසුගිය මාසයේ පැවසුවේ උද්ධමනය 70% පමණ වුවත් ආර්ථිකමය මන්දගාමී නිසා උද්ධමනය පහල යනු ඇති බවයි.
පසුගිය සතියේ නිකුත් වූ නිල සංඛ්‍යාලේඛන පෙන්නුම් කළේ අගෝස්තු අවසානය දක්වා මාස තුන තුළ ආර්ථිකය 8.4% කින් අඩු වී ඇති බවයි.
කොවිඩ් වසංගතයට පෙර, ශ්‍රී ලංකා සංචාරක කර්මාන්තය ඇමෙරිකානු ඩොලරය ඇතුලු විදේශ මුදල් මත දැඩි ලෙස රඳා පැවතුණි.
කෙසේ වෙතත්, කොවිඩ්-19 පැතිරීම අඩු කිරීමට දේශසීමා වසා දැමීම හේතුවෙන් සංචාරකයින් ශ්‍රී ලංකාවට නොපැමිණීම නිසා එය රටේ ආර්ථිකයට විශාල හානියක් සිදු කළේය.
එම කරුණ සහ ශ්‍රී ලංකාවේ පැවතී වසර ගණනාවක මූල්‍ය අවභාවිතයත් සමඟින්, මේ වසර මුලදී ශ්‍රී ලංකාවට සිය ණය වාරික ගෙවීම පැහැර හැරීමට හේතු විය.
පසුගිය ජූලි මාසයේදී ශ්‍රී ලංකාවේ හිටපු ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ඉල්ලා අස්වීමට ප්‍රථම රටින් පිටත් වී ගිය මොහොතේ සිට මෑත මාස වලදී ශ්‍රී ලංකාව දේශපාලනික නැගිටීම්වලට මුහුණ දී ඇත.
ආහාර සහ ඉන්ධන මිල තියුනු ලෙස ඉහළ නැංවීමට එරෙහිව බොහෝ විට විරෝධතාවල දී ලක්ෂ සංඛ්‍යාත ජනතාවක් වීදි බැස සිටීමත් සමඟ මෙම අර්බුදය වැරදි ලෙස හැසිරවීම සම්බන්ධයෙන් බොහෝ ශ්‍රී ලාංකිකයන් විසින් රාජපක්ෂ පාලනයට දොස් පවරන ලදී.
මුල්‍ය උපකාර
මේ මස මුලදී, ශ්‍රී ලංකාව ඩොලර් බිලියන 2.9 (පවුම් බිලියන 2.6) ණයක් සඳහා ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල සමඟ මූලික ගනුදෙනුවකට එළැඹීය. කෙසේ වෙතත්, ගිවිසුම රඳා පවතින්නේ පුද්ගලික ණය හිමියන්ගෙන් රටට අරමුදල් ලැබීම මත ය.
පසුගිය අඟහරුවාදා දින ඉන්දියාව පවසා සිටියේ තම ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රී ලංකාව සමඟ සාකච්ඡා ආරම්භ කර ඇති අතර දිගුකාලීන ආයෝජනද ලබා දෙන බව ය. ඉන්දියාව මීට පෙර ශ්‍රී ලංකාවට ඩොලර් බිලියන 4 කට ආසන්න මූල්‍ය ආධාර ලබා දුන්නේය.
ශ්‍රී ලංකාවේ ආනයන සඳහා ඉන්දියාව ඩොලර් බිලියන 1.2 ක පමණ මුදලක් ගෙවීම කල් දැමූ අතර පොහොර ආනයනය සඳහා ඩොලර් මිලියන 55 ක ණය මාර්ගයක් ලබා දුන්නේය.
ශ්‍රී ලංකා රජයේ නිලධාරීන් සිකුරාදා ණය හිමියන් හමුවීමට නියමිත අතර, රටේ ආර්ථික ගැටලුවල ප්‍රමාණය සහ එහි ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ යෝජනාවක් සාකච්ඡා කිරීමට නියමිතය.
ඉන්දියානු ව්‍යාපාරික වාර්තාකරු අරුණෝදයි මුකර්ජිගේ විශ්ලේෂණය
ලෝකයේ ඉහළම ආහාර උද්ධමනය ඇති රටවල් 10 අතරට ශ්‍රී ලංකාව ද ඇතුළත් ය.
ආහාර ද්‍රව්‍ය මිල ඉහළ යාමෙන් ශ්‍රී ලාංකිකයන් මුහුණ දෙන ආර්ථික දුෂ්කරතා ඉදිරි කාලය තුළ පවතිනු ඇති බවට විශේෂඥයින් අනතුරු අඟවා තිබේ.
විශේෂයෙන්ම විදේශ මුදල් හිඟය හේතුවෙන් පොහොර හිඟය කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදනයට සැලකිය යුතු ලෙස බලපා ඇති බැවින් ආහාර සුරක්ෂිතතාව කෙරෙහි රටෙහි විශාල අවධානයක් වේ. සමහර ඇස්තමේන්තු වලට අනුව ආහාර නිෂ්පාදනය අඩකින් පමණ අඩු වී ඇත.
රටේ විදේශ විනිමය සංචිත අඩුවීමෙන් අදහස් වන්නේ විදේශයන්ගෙන් විශාල ආහාර ප්‍රමාණයක් මිලදී ගැනීම ද විකල්පයක් නොවන බවයි.
මෙම සතිය මුලදී, “ඉදිරි මාසවලදී හදිසි ආධාර නොමැතිව තත්වය තවත් නරක අතට හැරෙනු ඇත” යනුවෙන් එක්සත් ජාතීන්ගේ ලෝක ආහාර වැඩසටහන පැවසීය.
ශ්‍රී ලංකාවට උපකාර කිරීමේ වැඩසටහනේ කොටසක් ලෙස ඩොලර් මිලියන 15ක් වටිනා සහල් ටොන් 600ක පළමු කාණ්ඩය ඕස්ට්‍රේලියාවෙන් පැමිණ තිබේ.
එය නුදුරේදීම දිවයිනට පැමිණීමට නියමිත සහල්, පරිප්පු සහ පිසින තෙල් විශාල තොගයක කොටසකි.
මිලියන 3.4 ක පමණ පුද්ගලයින් විසින්, මිලියන 22 ක රට තුළ දරුණු ලෙස පීඩාවට පත් වූ පුද්ගලයින්ට උපකාර කිරීම මෙහි අරමුණයි.